در حال حاضر و با گسترش بیشتر استفاده از فناوری Cloud، بررسی چالش های رایانش ابری اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. چالشهای امنیت در رایانش ابری ممکن است مشکلات جدی برای عملکرد کلی سازمان به وجود آورده و منجر به متضرر شدن آن‌ها شود، به همین دلیل باید با آن‌ها آشنا شده و روش‌های رفع آن‌ها را بررسی کنیم. محیط‌های ابری مزایای متعددی از جمله امنیت داده‌ها، انعطاف‌پذیری، کارایی و عملکرد در سطح بالا دارند. درعین‌حال، با وجود هزینههای مادی و منابعی که برای انتقال داده‌ها به محیط‌های ابری صورت می‌گیرد، عدم توجه به مشکلات و چالشهای این سیستم ممکن است شما را با مشکل جدی مواجه کند. ازاین‌رو در ادامه مهمترین نقاط ضعف و چالشهای رایانش ابری را بررسی کرده و می‌بینیم که چطور می‌توان با آن‌ها مقابله کرد.
فهرست مطالب
مهمترین چالشهای رایانش ابری
قبل از بررسی چالشهای رایانش ابری بیایید استفاده و کاربردهای آن را مرور کنیم. به‌طورکلی، رایانش ابری روی تأمین منابعی از جمله داده و ذخیره‌سازی برحسب تقاضا به‌صورت real-time تمرکز دارد. این فناوری به‌عنوان انقلابی در حوزه IT در نظر گرفته شده و نه‌تنها سازمان‌های بزرگ، بلکه حتی کسب‌وکارهای کوچک از آن استفاده می‌کنند. کاهش هزینه‌ها، از مهمترین مزایای سیستم‌های رایانش ابری است. گفته می‌شود که بیش از ۹۴٪ مشاغل به کمک رایانش ابری تا ۴۵٪ هزینههای خود را کاهش داده‌اند.
فناوری Cloud Computing سال‌هاست که مورداستفاده قرار می‌گرفت، اما پس از همه‌گیری ویروس کرونا رشد قابل‌توجهی پیدا کرد. برگزاری کلاس‌ها به‌صورت آنلاین، برقراری جلسات کاری در پلتفرم‌های تماس تصویری، برنامه‌های استریم و …، همگی با استفاده از رایانش ابری امکان‌پذیر بود. امروزه فضای ابری بخش مهمی از زندگی و کار همه ما را تشکیل داده و به‌شدت به آن وابسته هستیم. البته این وابستگی، به این معنی نیست که استفاده از این فناوری، چالشهای خاص خود را ندارد. انواع چالش های امنیت در رایانش ابری و برخی چالشهای عملکردی، از مهمترین مواردی هستند که در کنار بررسی مزایای این فناوری، باید به آن‌ها نگاهی بیندازیم. به‌این‌ترتیب، در ادامه ۱۴ مورد از مهمترین چالشهای رایانش ابری و راه‌حل‌های پیشنهادی برای آن را بررسی می‌کنیم.
1. امنیت داده‌ها و حریم خصوصی
یکی از مهمترین مشکلات مربوط به این فناوری، چالش های امنیت در رایانش ابری است. به‌طورکلی، حفظ امنیت داده‌ها یک نگرانی اساسی در محیط‌های ابری است. کاربران در برابر داده‌های خود مسئولیت داشته و طبیعتاً تمام ارائه‌دهندگان سرویس‌های ابری نمی‌توانند به شکل صددرصدی امنیت این داده‌ها را تأمین کنند. عدم وجود ابزارهای کنترلی، عدم مدیریت دسترسی به هویت اشخاص، امکان سوءاستفاده از داده‌ها و پیکربندی نادرست Cloud، از مهمترین دلایل مشکلات امنیتی رایانش ابری هستند. علاوه‌برآن، کاربران این سرویس‌ها درباره APIهای ناامن، نادیده گرفتن یا غفلت در مدیریت داده‌های ابری، از نگرانی‌ها و دیگر چالش های رایانش ابری محسوب می‌شوند. اما راه‌حل این مشکل چیست؟! بیایید ببینیم.
راه‌حل
یکی از مهمترین راه‌حل‌های مقابله با چالش های رایانش ابری در حوزه امنیت، پیکربندی سخت‌افزار شبکه و نصب آخرین به‌روزرسانی نرم‌افزار برای جلوگیری از آسیب‌‌پذیری امنیتی است. برای جلوگیری از بروز مشکلات امنیتی برای داده‌ها در فضای ابری، می‌توان از فایروال، آنتی‌ویروس و افزایش پهنای باید برای دردسترس‌بودن داده‌های Cloud استفاده کرد.
2. مشکلات مربوط به محیط‌های چند ابری
خطاهای پیکربندی، عدم استفاده از وصله‌های امنیتی، مالکیت داده و عدم ارائه جزئیات، از مهمترین مشکلات و چالش های رایانش ابری در محیط‌های چند ابری هستند. معمولاً پیگیری الزامات امنیتی محیط‌های چند ابری و اعمال سیاست‌های مدیریت داده، دشوار است.
راه‌حل
برای حل چالش های امنیت در رایانش ابری محیط‌های چند ابری، می‌توان از روش‌های مدیریت داده چند ابری شروع کرد. البته لازم است بدانید که همه ابزارها قابلیت‌های یکسان و خاصی برای امنیت ارائه نمی‌دهند و کار در محیط‌های چند ابری معمولاً پیچیده است. برخی ابزارهای منبع‌باز مانند Terraform کنترل بیشتری برای مدیریت معماری‌های چند ابری ارائه می‌دهند.
3. چالشهای رایانش ابری در عملکرد
یکی از مهمترین چالش های رایانش ابری آن است که نحوه عملکرد پلتفرم‌های رایانش ابری به ارائه‌دهندگان سرویس‌های آن بستگی دارد. چنانچه یک ارائه‌دهنده به هر دلیلی با مشکل مواجه شود، کل کسب‌وکاری که سرویس را از آن‌ها خریداری کرده تحت‌تأثیر قرار خواهد گرفت.
راه‌حل
مهمترین و حتی شاید تنها راه‌حل مواجهه با این مشکل، آن است که از ابتدا، ارائه‌دهندگان خدمات ابری که خط‌مشی‌های نظارتی SaaS بلادرنگ دارند را انتخاب کنید.
4. قابلیت همکاری و انعطاف‌پذیری
گاهی ممکن است به هر دلیلی بخواهید برنامه‌ها را بین دو یا چند اکوسیستم ابری جابه‌جا کنید که این کار برای سرویس‌های ابری، به یک چالش تبدیل شود. امکان همکاری بین اکوسیستم‌های ابری، یکی از چالش های رایانش ابری است که ممکن است ضمن انجام آن، برای انجام کارهای زیر با مشکل مواجه شوید:
- بازسازی پشته‌های برنامه برای مطابقت با مشخصات محیط ابری موردنظر
- مدیریت رمزگذاری داده‌ها در حین جابه‌جایی
- راه‌اندازی شبکه‌ها در ابر هدف برای عملکرد
- مدیریت برنامه‌ها و خدمات در اکوسیستم ابری هدف
راه‌حل
برای حل این مشکل، باید قبل از دریافت سرویس ابری موردنظر از ارائه‌دهندگان، امکان همکاری و جابه‌جایی سرویس را بررسی کنید. همچنین برای عدم بروز چالش های امنیت در رایانش ابری بهتر است از ابزارهای احراز هویت و مجوزهای چندلایه برای تأیید حساب در اکوسیستم‌های ابری کمک بگیرید.
5. وابستگی زیاد به شبکه
یکی از چالش‌ها و مشکلات رایج حین انتقال حجم بالایی از اطلاعات در سرورهای داده ابری، کمبود پهنای باند اینترنت کافی است. ازآنجایی‌که داده‌ها ممکن است بسیار آسیب‌پذیر بوده و خطر از بین رفتن ناگهانی آن‌ها وجود دارد، این موضوع به یکی از چالشهای رایانش ابری تبدیل شده است. معمولاً شرکت‌ها و سازمان‌هایی که می‌خواهند هزینههای سخت‌افزاری و عواقب این مسئله را بدون به خطر انداختن عملکرد آن کاهش دهند، باید پهنای باند کافی داشته باشند تا از ضررهای جدیدی کسب‌وکارهای خود جلوگیری کنند.
راه‌حل
مهم است که برای عدم مواجهه با چالشهای امنیت در رایانش ابری سعی کنید برای پهنای باند بیشتر هزینه کرده و روی بهبود کارایی عملکرد برای رفع وابستگی‌های شبکه تمرکز کنیم.
6. نیاز به دانش و تخصص
سازمان‌ها معمولاً عدم دسترسی به نیروهای متخصص و مناسب را یکی از چالش های رایانش ابری می‌دانند. کمبود نیروی متخصص در حوزه Cloud computing بسیار قابل‌توجه است درحالی‌که حجم کار در این صنعت افزایش پیدا کرده و تعداد ابزارهای مبتنی بر ابر بیشتر می‌شود.
راه‌حل
برای دسترسی به متخصصین Cloud با تخصص در DevOps و اتوماسیون جستجو کنید.
7. قابلیت اطمینان و در دسترس بودن
دسترسی کم و سطح پایین قابلیت اطمینان، از نگران‌های عمده و چالش های رایانش ابری هستند. سازمان‌ها موظف هستند تا منابع محاسباتی اضافی و همگام با نیازهای در حال تغییر کسب‌وکار خود پیدا کنند. چنانچه یک ارائه‌دهنده سرویس‌های ابری مورد تهاجم هکرها قرار گرفته و یا به هر دلیلی با مشکل مواجه شود، داده‌های سازمان‌هایی که سرویس را از آن‌ها خریداری کرده‌اند، به خطر می‌افتد.
راه‌حل
چنانچه از استانداردهای فریم‌ورک NIST در محیط‌های ابری استفاده کنید، مخاطرات مربوط به هر دو جنبه تا حد زیادی کم می‌شود.
8. امنیت رمز عبور
معمولاً مدیران اکانت‌ها از رمزهای عبور یکسان برای مدیریت تمام حساب‌های Cloud خود استفاده می‌کنند. عدم مدیریت درست رمزهای عبور یک مشکل اساسی است و اغلب کاربران از رمزهای ساده و ضعیف استفاده می‌کنند. این مسئله می‌تواند به یکی از جدی‌ترین چالش های رایانش ابری تبدیل شده و منجر به درز اطلاعات و بروز مشکلات امنیتی شود.
راه‌حل
ازآنجایی‌که این مسئله از مهمترین چالشهای امنیت در رایانش ابری است، پیدا کردن یک راه‌حل برای آن اهمیت دارد. اولین راه، ایجاد رمزهای عبور قوی است که تمام حساب‌های خود را به‌وسیله آن ایمن کنید. همچنین برای بهبود امنیت می‌توانید علاوه بر مدیریت رمز عبور، از تأیید اعتبار چند عاملی یا MFA استفاده کنید.
9. مدیریت هزینه‌ها
چنانچه سرویس‌های ابری را از بهترین ارائه‌دهندگان تهیه کنید، معمولاً برای شما هزینه‌هایی را به دنبال خواهد داشت. حتی گاهی با تغییر سرویس‌ها، ممکن است هزینه‌ها افزایش پیدا کرده و از نظر منابع مالی در دسترس، با چالش های رایانش ابری روبرو شوید.
راه‌حل
برای حل این مشکل می‌توانید از سیستم‌های حسابرسی استفاده کرده و مناسب‌ترین سرویس‌ها متناسب با بودجه خود را تهیه کنید.
10. مشکلات مربوط به کنترل
قابلیت کنترل و یک سیستم مدیریت قوی فناوری اطلاعات، استفاده از ابزارهای مناسب و اجرای رویه‌های مورد تأیید را تضمین می‌کند. عدم وجود یک سیستم کنترل از چالش های رایانش ابری است که باعث می‌شود تا شرکت‌ها از ابزارهایی استفاده کنند که با چشم‌انداز آن‌ها مطابقت ندارد. تیم‌های IT به کنترل کامل انطباق، مدیریت ریسک و بررسی‌های کیفیت داده‌ها دسترسی نداشته و در زمان جابه‌جایی از زیرساخت‌های سنتی به محیط ابری، با چالش‌هایی از نظر عدم تطابق و قطعیت روبرو می‌شوند.
راه‌حل
برای حل این مورد از چالش‌ها، فرایندهای IT سنتی باید به روش‌های سازگار با جابه‌جایی‌های ابری انتخاب شوند.
11. مشکلات مربوط به تطابق با مقررات و قوانین
یکی از مهمترین چالشهای امنیت در رایانش ابری آن است که اغلب ارائه‌دهندگان سرویس‌های ابری از نظر داشتن بهترین خط مشی تاتی انطباق داده‌ها، به‌روز نیستند. معمولاً در زمان انتقال داده‌ها از سرورهای داخلی به Cloud، با برخی مسائل مربوط به عدم تطابق با مقررات و قوانین مواجه می‌شوید.
راه حل
قوانین کلی حفاظت از داده‌ها که تحت عنوان GDPR شناخته می‌شود، چالشهای رایانش ابری مربوط به انطباق را در آینده برای CSPها یا همان ارائه‌دهندگان سرویس‌های ابری تسهیل می‌کند.
12. مدیریت چندگانه ابری
اغلب شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ‌تر، برای افزایش مقیاس و تأمین منابع موردنیاز خود، به چندین محیط ابری نیاز دارند. یکی از چالش های امنیت در رایانش ابری آن است که اکثر شرکت‌ها از استراتژی ابر ترکیبی پیروی کرده و بسیاری از آن‌ها به محیط چند ابری متکی هستند. مشکلی که در رابطه با این مسئله وجود دارد، این است که با اضافه شدن چندین ارائه‌دهنده سرویس‌های ابری و به‌خصوص به دلیل چالش‌ها و تفاوت‌های تکنولوژیکی رایانش ابری، زیرساخت‌ها به‌تدریج پیچیده‌تر شده و مدیریت آن سخت می‌شود.
راه‌حل
روش اصلی مقابله با این مورد از چالش های رایانش ابری آن است که از یک سیستم مدیریت قوی داده و سیاست‌های حفظ حریم خصوصی پیروی کنید تا روند مدیریت محیط‌های ابری چندگانه بهینه شود.
۱۳. مشکلات مربوط به جابه‌جایی و انتقال به Cloud
معمولاً روند انتقال داده‌ها به محیط ابری زمان‌بر بوده و همه سازمان‌ها برای انجام این کار آمادگی کافی ندارند. بسیار رایج است که عملکرد سازمان‌ها حین جابه‌جایی با مشکل مواجه شده و با توقف عملکرد سیستم، مشکلات امنیتی و یا بروز مشکل در قالب‌بندی یا تبدیل داده‌ها روبرو شوند. گران بودن و سختی روند انتقال داده‌ها، یکی از چالشهای امنیت در رایانش ابری است.
راه‌حل
برای جلوگیری از بروز مشکل به دلیل چالشهای رایانش ابری ناشی از انتقال داده‌ها، سازمان‌ها باید از متخصصان برای مدیریت انتقال داده‌های ابری خود استفاده کنند. این کارشناسان باید مسائل و راه‌حل‌های رایانش ابری را قبل از انجام مراحل آن در جدیدترین پلتفرم‌های ارائه‌دهنده سرویس‌های ابری یا همان CSP ها، بررسی و پیش‌بینی کنند.
۱۴. پیچیدگی سرویس‌های ترکیبی ابر
این مورد از چالش های رایانش ابری به مسائل ناشی از محاسبات، ذخیره‌سازی و سرویس‌های مختلط اشاره دارد که حفظ امنیت آن بسیار جدی است. این مورد شامل تمام سرویس‌های ابری خصوصی، محیط‌های ابری عمومی و زیرساخت‌های داخلی، مانند مایکروسافت آزور و یا خدمات وب آمازون است که در پلتفرم‌های مختلف تنظیم شده‌اند.
راه‌حل
برای مقابله با این چالش، می‌توانید از راه‌حل‌های متمرکز مدیریت Cloud، افزایش اتوماسیون و افزایش امنیت برای کاهش پیچیدگی ابر ترکیبی استفاده کنید.
جمع‌بندی
با آشنایی با چالش های رایانش ابری می‌توانید به‌راحتی با مسائل رایج استفاده از این فناوری مقابله کنید. همچنین راه‌حل‌های مرتبط با چالش های امنیت در رایانش ابری را به شما معرفی کردیم تا در صورت بروی مشکل و یا برای پیشگیری از آن‌ها، بتوانید اقدامات لازم را انجام دهید. محیط‌های ابری قدرتمند بوده و درصورتی‌که به شکل درست پیاده‌سازی شوند، به رشد و عملکرد بهتر سازمان‌ها کمک می‌کنند، اما با چالشهای خاص خود هم همراه هستند.
